NÊN TRẢ "NGƯỜI RỪNG" VỀ LẠI RỪNG XƯA

Nhận thức của họ không như chúng ta nghĩ, cái ta mong muốn không phải thứ họ muốn. Cứ tiếp tục giữ họ ở lại đây với hy vọng họ sẽ có một cuộc sống tốt đẹp và họ sẽ nhận ra được người thân, sẽ hoà nhập cuộc sống mới thì chẳng khác nào chúng ta đang “cầm tù” họ.

Câu chuyện về cha con “người rừng” Hồ Văn Thanh thật ly kỳ, một chuyện lạ giữa đời thường mà tôi cứ ngỡ là trang tiểu thuyết nào của nhà văn Anh Daniel Defoe. Vào một năm khói lửa chiến tranh đầu thập niên 70, ngôi nhà ông Thanh bị bom Mĩ tàn phá, mẹ và 2 đứa con đầu mãi mãi ra đi.

Trước mất mát quá lớn đó, người cha ôm đứa con trai mới 1 tuổi bỏ vào rừng sâu trốn biệt, sống tách hẳn với xã hội trong tâm trạng hoảng sợ và buồn thảm. Mãi hơn 40 năm trong cuộc sống hoang dã, cha con ông Thanh đã được “giải cứu” để trở về với cộng đồng.

Chính quyền và người thân đã rất có trách nhiệm khi đưa cha con ông Thanh về với cuộc sống hiện đại, đặc biệt khi mà ông Thanh đang bị ốm và cần sự giúp đỡ y tế. Tuy nhiên, theo tôi cha con ông Thanh sẽ rất khó khăn trong việc thể hoà nhập với xã hội hiện đại.

Bởi khi ông Thanh vào rừng thì ông đã là người trưởng thành, còn đứa con chỉ mới 1 tuổi. Tức là anh Lang (người con) từ nhỏ đã sống hoang dã, tách biệt với xã hội thì những khả năng nhận thức, trí tuệ của anh ấy về xã hội cũng rất khác, thậm chí giống như một đứa bé nhìn thấy thứ gì cũng đều lạ lẫm.

Trên thế giới đã ghi nhận nhiều trường hợp trẻ sống hoang dã (thường được chó sói, gấu, báo nuôi…) hoặc người trưởng thành đã sống đơn độc tách biệt với xã hội trong thời gian dài. Nghiên cứu những trường hợp này sẽ cho ta nhiều hiểu biết về trường hợp của cha con ông Thanh (sống hoang dã hơn 40 năm, một thời gian rất dài).

Chẳng hạn, một mục sư Mỹ phát hiện 2 bé gái được sói nuôi trong một khu rừng ở đông bắc Ấn Độ. Cả 2 đứa bé đều có một số đặc điểm như không biết nói, không biết lao động, sợ tiếp xúc với con người, thích ăn thịt sống và thịt đã thối rữa, mỗi ngày khoảng 3 giờ sáng thì vươn cổ lên hú như sói…

Sau khi về với xã hội loài người, mặc dù nhận được sự giáo dục, tình yêu thương của con người nhưng nhận thức phát triển hết sức chậm chạp. Đứa bé gái nhỏ lúc đó 2 tuổi, đã chết vì không thích ứng được với đời sống xã hội loài người. Đứa bé gái lớn thì sống được đến 16 tuổi, học được tổng cộng 45 từ đơn, cố gắng lắm mới học được vài câu hội thoại đơn giản, trong 3 năm cuối cùng đã biết ngủ vào ban đêm, bắt đầu không sợ bóng tối.

Theo nghiên cứu của các nhà tâm lý học, tuy đã là cô gái lớn nhưng trí lực của cô ta chỉ tương đương với đứa trẻ 3-4 tuổi bình thường trong xã hội chúng ta.

Cuối thế kỷ 19, một nông dân Pháp phát hiện một thiếu niên khoảng 11-12 tuổi sống trong rừng sâu, không có quần áo, không biết nói, không có khả năng ghi nhớ, phán đoán, tưởng tượng.

Trải qua điều tra, người ta biết được cậu bé đó khi 4, 5 tuổi đã bị bỏ rơi trong rừng, trong hoàn cảnh khốc liệt đó cậu ta buộc phải tìm mọi cách sinh tồn, phải sống độc thân mà chẳng được thú vật hay ai đó dạy. Về sau, cậu ta nhận được sự chăm sóc, dạy dỗ của một bác sĩ, được đặt tên, nói được ít lời, sống tới 40 tuổi tuy nhiên trí lực lúc đó cũng chỉ ngang với đứa trẻ 6 tuổi mà thôi.

Như vậy, ta thấy rằng tình cảm, trí tuệ, nhận thức, khả năng ngôn ngữ… không phải tự nhiên mà có, con người cần phải nhận được sự giáo dục rất sớm từ xã hội thì mới có được.

Trở lại trường hợp của cha con ông Thanh, so với mấy trường hợp kể trên có vài điểm khác biệt căn bản như ông Thanh đã là người trưởng thành, người con sống với cha chứ không phải độc thân hoang dã hay với thú vật. Tuy nhiên, vẫn có điểm chung là sống đời hoang dã, tách biệt với xã hội loài người trong thời gian dài.

Ông Thanh vào rừng khi con còn rất nhỏ, đương nhiên đứa con chưa biết nói và ông phải sống trong môi trường không có sự giao tiếp. Sống như vậy trong khoảng thời gian dài cũng đủ để biến ông thành một “người rừng” rồi, ông sẽ quên đi rất nhiều từ vựng.

Khi con trai ông lớn hơn, đến tuổi bập bẹ nói như bao đứa trẻ khác thì suốt khoảng thời gian đó nó cũng chỉ nghe âm thanh của muôn thú, của gió rừng, của tiếng lá xào xạc… chứ không phải tiếng của con người, đương nhiên người cha cũng chẳng thể nào “thao thao bất tuyệt” để nó nghe nên sẽ không biết nói, khả năng về ngôn ngữ cùng với hàng loạt khả năng khác về nhận thức, trí lực không được phát triển.

Người con học được từ cha những kỹ năng sinh tồn theo cách bắt chước như trèo cây, bắt thú, trồng cây, chế biến đồ ăn… nó thiên về bản năng, sự bắt chước rập khuôn hơn là tư duy. Vì chỉ sống có 2 người, cha thì không được trò chuyện trong thời gian dài, họ thích nghi với cuộc sống hoang dã nên nhu cầu giao tiếp không nhiều, các sự vật hiện tượng được tiếp xúc chỉ trong phạm vi nhỏ, không có danh từ trừu tượng;

Khi lớn lên, người con (tức ông Lang bây giờ) sẽ có đặc điểm là không nói được thành lời, không giao tiếp được, căn bản không có quan tâm tới mọi thứ của xã hội loài người; Khả năng ghi nhớ, trí phán đoán, tưởng tượng, tư duy đều ở mức rất thấp; Hành vi thói quen sinh hoạt hết sức hoang dã.

Ông Thanh bây giờ sức yếu, tuổi cao (81 tuổi), một người bình thường vào tuổi của ông thì trí tuệ cũng đã sa sút đi nhiều, khả năng học tập cái mới rất kém. Hơn nữa, cuộc sống của ông đã thích nghi với sự đơn độc trong núi rừng, các thói quen hết sức hoang dã, chẳng hạn khi điều trị ở bệnh viện ông Thanh nửa đêm “bật dậy chui xuống gầm giường lẩn trốn, miệng gầm gừ như tiếng rên của loài thú”.

Các thói quen này rất khó thay đổi, việc hoà nhập với cuộc sống mới sẽ gian nan vô cùng và ông chẳng thể làm gì được trong thế giới hiện đại này hết. Người thân sẽ phải chăm sóc ông một cách vất vả đến cuối đời, còn bản thân ông thì như bị “cầm tù”. Nếu tuổi ông còn trẻ (dưới 40) và thời gian sống hoang dã không dài như vậy (dưới 20 năm) thì còn có chút hy vọng,

Có lẽ mọi người ai cũng biết câu chuyện về Robinson Cruso (một nhân vật nổi tiếng trong tác phẩm cùng tên của nhà văn Anh Daniel Defoe), đã sống đời hoang dã trên đảo vắng hơn 28 năm, trong suốt thời gian đó ông luôn nổ lực không ngừng, một cuộc chiến đấu phi thường chống lại số phận nghiệt ngã, khi được đưa về đất liền, sau thời gian ngắn ông đã thích nghi với cuộc sống xã hội loài người, có vợ sinh con. Tác phẩm như một sự ca ngợi ý chí phi thường của con người nhưng đó chỉ là tiểu thuyết.

Nhiều người cho rằng ông Lang bây giờ đang còn lạ với cuộc sống mới, chưa biết gì, sau một thời gian nữa sẽ quen thôi, sẽ nói được, nhận ra đâu là người thân, sẽ biết các kỹ năng làm việc, sẽ sớm thay đổi thói quen sinh hoạt… thì tôi nghĩ họ sẽ phải chờ đến “mỏi mòn”.

Bởi, ông Lang bây giờ đã hơn 40 tuổi, người thường vào tuổi này mà học kỹ năng mới còn thấy khó khăn chứ nói gì “người rừng”. Nếu các bạn có kiến thức sâu về tâm lý học, các bạn sẽ hiểu việc giáo dục, giúp họ biết nhận thức, đọc được các từ vựng, nói vài câu giao tiếp đơn giản… trong suốt thời gian dài sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Vì họ đã quen với cuộc sống trong rừng nên vấn đề nhận thức và trí lực của họ phát triển cực kỳ chậm chạp.

Nhận thức của họ không như chúng ta nghĩ, cái ta mong muốn không phải thứ họ muốn, thứ họ muốn thuộc về thế giới riêng của họ. Cứ tiếp tục giữ họ ở lại đây với hy vọng họ sẽ có một cuộc sống tốt đẹp và họ sẽ nhận ra được người thân, sẽ hoà nhập cuộc sống mới thì chẳng khác nào chúng ta đang “cầm tù” họ. Trong mấy ngày sống với người thân họ luôn đòi trở về “nhà”, đòi được ăn thức ăn của “rừng” và mấy đêm liền thức trắng.

Theo quan điểm của tôi, sau khi người cha hồi phục sức khoẻ nên để cha con họ trở về với cuộc sống vốn có của họ. Nếu có giúp đỡ thì sự giúp đỡ đó cần âm thầm, tế nhị. Họ không thuộc về xã hội hiện đại của chúng ta.

Mỗi người đều có cuộc sống riêng, thế giới riêng của mình, nếu áp đặt quan điểm sống của mình vào người khác một cách thiếu hiểu biết sẽ thường dẫn đến những đau khổ và đó cũng thường là những “bị kịch” của cuộc sống.

 VNEXPRESS

Ký ức về cha con 'người rừng'

Từng là bộ đội Quân khu 5, ông Hồ Văn Thanh tham gia kháng chiến chống Mỹ suốt 6 năm ở miền Tây Quảng Ngãi. Trước khi nhập ngũ ông từng là anh thợ rèn có tiếng cả vùng.

Nghe tin hai cha con "người rừng" trở về làng, ông Hồ Văn Biên (70 tuổi), nguyên Tiểu đội trưởng B28, bộ đội đặc công Huyện đội Trà Bồng chống gậy đến thôn Trà Nga, xã Trà Phong, huyện miền núi Tây Trà thăm hỏi. 

Ông Hồ Văn Biên kể về những năm tháng quân ngũ của "người rừng" Hồ Văn Thanh. Ảnh: Trí Tín.

Ông Biên bảo còn nhớ như in những ngày tháng niên thiếu làm giao liên tại Huyện đội Trà Bồng đóng quân ở xã Trà Dinh, Trà Lãnh thuộc huyện Tây Trà bây giờ. Ông đưa thư, chuyển tin ngang dọc vùng đất phía Tây Quảng Ngãi trong những năm kháng chiến chống Mỹ. Hơn ai hết, ông biết rõ ông Hồ Văn Thanh từng tham gia bộ đội chính qui Quân khu 5. 

"Tôi từng gặp ông Thanh tham gia bộ đội, đóng quân ở núi rừng xã Trà Xinh suốt 6 năm trời. Thuở ấy thân hình ông vạm vỡ, giọng cười hào sảng, tính tình hiền hậu nhưng khi xông pha trận mạc thì có tiếng gan lì", ông Biên kể. 

Còn ông Hồ Văn Ban (80 tuổi) ở xã Trà Phong cũng xác nhận, 40 năm trước ông Thanh từng là đồng đội chung chiến hào trong những năm giao tranh ác liệt ở chiến trường miền Tây Trà Bồng Quảng Ngãi. 

Ngày ấy chiến tranh ngày càng khốc liệt, quân đội Mỹ mang B52 dội bom, ném nhiều can xăng xuống buôn làng. Lửa cháy hừng hực lửa thiêu rụi những cánh rừng miền Tây Trà Bồng Quảng Ngãi. Trong một đêm về thăm nhà năm 1972, ông Thanh chết điếng khi chứng kiến cảnh nhà cửa tan hoang, bom dội trúng căn hầm trú ẩn làm chết cùng lúc 26 dân làng chủ yếu người già và trẻ em.

Ông Thanh gào thét, khóc thảm thiết rồi trở nên ngơ ngẩn trước nỗi đau lớn khi mất mẹ già và 2 con trai thơ dại (đứa lớn 6 tuổi, nhỏ 4 tuổi) dưới căn hầm trú ẩn ấy. Lúc đó vợ và 2 con trai còn lại của ông kịp chạy vào rừng nên may mắn sống sót. 

Sau 40 năm xa cách, giờ đây Hồ Văn Tri mới đoàn tụ bên cha và anh ruột của mình. Ảnh: Trí Tín.

Anh Hồ Văn Tri (con ruột ông Thanh) đau xót nói, thuở nhỏ dân làng kể lại, cùng lúc mất 3 người thân trong gia đình, cha như người mất hồn, có dấu hiệu bệnh tâm thần nên không quay trở lại đơn vị nữa. "Sau đó, cha và mẹ bồng bế tôi (lúc ấy mới 3 tháng tuổi) và anh Lang hơn 1 tuổi qua làng khác ở xã Trà Khê sinh sống. Trong một lần lên cơn, ba đánh mẹ bị thương, dân làng phải dùng võng khiêng mẹ cùng tôi xuống trạm xá bên bìa rừng cấp cứu. Kể từ đó cha ôm anh Lang vào rừng trốn biệt tăm", anh Tri nói. 

Sau ngày vào rừng, ông Thanh vài lần trở về nhà dò hỏi tìm vợ con nhưng dân làng sợ ông lên cơn đánh vợ lần nữa nên bảo "chúng nó đã chết rồi". Từ đó ông không về làng nữa, mọi người cũng bảo với Tri rằng cha đã mất từ khi anh còn nhỏ. "Mãi đến năm tôi 12 tuổi, trước khi mẹ qua đời, bà mới nói sự thật về cha và anh trai tôi có thể còn sống ở rừng sâu. Mẹ nhờ người bác ruột dẫn tôi đi tìm họ", anh Tri ngậm ngùi kể.

Theo bác trèo đèo lội suối đi tìm người thân, song khi đặt chân đến căn chòi lá trên cây cao, cậu bé 12 tuổi đã bật khóc khi cha và anh ngơ ngác nhìn mình như người xa lạ. "Lần đầu tiên tìm được cha và anh lưu lạc giữa rừng sâu tôi mừng lắm nhưng cha cứ khăng khăng "Mẹ con nó chết từ lâu rồi, đừng phỉnh tao. Về đi đừng ở đây nữa", ông Tri kể mà mắt đỏ hoe.  

Theo người dân Trà Phong, lúc đầu hai cha con ông Thanh lên dựng chòi lá ở khu vực rừng núi thuộc xã Trà Xinh chỉ cách bản làng khoảng 1 tiếng đi bộ. Sau đó, do người dân làm nương rẫy ngày càng tiến dần đến căn chòi nên họ di chuyển sâu vào rừng sinh sống biệt lập với mọi người xung quanh.

Anh Hồ Minh Lâm (cháu ruột của ông Thanh) nhẩm tính, từ lúc 10 tuổi anh từng theo cha vào rừng săn bắt thú và từng nhiều lần ghé thăm cha con ông Thanh nên biết rõ từng khu vực họ làm chòi sinh sống. 

Theo anh Lâm, suốt 40 năm qua, cha con Thanh làm khoảng 8 căn chòi lá (một chòi lá làm trên triền đất dốc và 7 căn chòi trên đỉnh các cây cổ thụ) phòng tránh thú dữ. "Mỗi căn chòi lá làm trên cây cách mặt đất từ 5 đến 7m, vách làm bằng phên nứa lồ ô, mái lợp lá mây, lá chuối khô. Mỗi lần lên rừng, cha tôi nhiều lần khuyên ông Thanh đưa con về làng sinh sống thì ông bảo rằng không muốn về, chốn đông người làm rẫy không thoải mái", anh Lâm cho biết. 

"Bộ sưu tập" dụng cụ sản xuất, săn bắt thú do hai cha con "người rừng" Hồ Văn Thanh và Hồ Văn Lang tự chế từ những mảnh bom, vỏ can xăng nhôm sót lại từ thời chiến tranh vương vãi trong rừng. Ảnh: Trí Tín.

Không chỉ trải qua thời gian dài trong quân ngũ, ông Thanh còn là thợ rèn giỏi nổi tiếng năm xưa ở bản làng vùng cao Trà Bồng (nay tách huyện Tây Trà). Ông Đoàn Phụng ở xã Trà Phong cho biết, trước khi đi bộ đội, ông Thanh từng hành nghề rèn vật dụng sản xuất và săn bắt nổi tiếng ở địa phương.

Theo ông Phụng, nhờ giỏi nghề rèn nên suốt thời gian dài 40 năm giữa rừng sâu, hai cha con ông Thanh đã sống sót kỳ diệu. "Bộ sưu tập" búa, rìu, giáo, mác sắc bén tự chế từ những mảnh bom, vỏ can xăng nhôm cháy sót lại từ thời chiến tranh vương vãi trong rừng cho thấy tay nghề đáng nể của ông.

Trao đổi với VnExpress.net, ông Hoàng Anh Ngọc - Chủ tịch UBND huyện Tây Trà chia sẻ, qua xác minh Cơ quan Quân sự huyện khẳng định ông Thanh từng là bộ đội chính qui Quân khu 5, đóng quân ở miền Tây Trà Bồng trong những năm kháng chiến chống Mỹ. 

Nhằm tạo điều kiện cho họ sớm hòa nhập cộng đồng, huyện đã thống nhất nhập hộ khẩu hai cha con ông Thanh vào gia đình ông Hồ Minh Lâm (con bác ruột ông Thanh); đồng thời cấp đất gần khu dân cư, hỗ trợ lương thực cùng tiền làm nhà cho hai cha con ông.  Huyện cũng đang phối hợp huyện đội và ngành thương binh xã hội củng cố hồ sơ để sớm giải quyết chế độ chính sách thương, bệnh binh cho ông Thanh. 

Trước đó ngày 9/8, sau khi hai cha con ông Thanh từ rừng sâu trở về, Đảng ủy Bộ chỉ huy Quân sự cũng đã về huyện vùng cao Tây Trà thăm hỏi, hỗ trợ nhu yếu phẩm cùng 5 triệu đồng giúp họ vượt qua khó khăn trước mắt. 

Trí Tín

Sống như 'người rừng' thật là hạnh phúc

“ Trở về với cuộc sống hiện đại liệu có giúp họ hạnh phúc hơn? Sơn hào hải vị đối với họ có chắc chi ngon hơn củ sắn củ mài, quần áo vải họ mặc liệu có dễ chịu hơn quần áo lá cây?”.

Những ngày vừa qua, dư luận xôn xao về câu chuyện giải cứu "người rừng". Ông Hồ Văn Thanh, 82 tuổi và người con là Hồ Văn Lang, 41 tuổi, đã được người dân địa phương phát hiện ở một khu rừng của quận Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi sau khi mất tích suốt 40 năm. Câu chuyện sống sót giữa rừng sâu suốt 40 năm trời đằng đẵng của hai cha con không chỉ gây bất ngờ đối với cộng đồng trong nước mà còn nhận được sự chú ý của báo chí nước ngoài.

Chứng kiến cảnh hai cha con “người rừng” nhớ quay quắt cuộc sống hoang dã, không ít người giật mình suy ngẫm về giá trị của hạnh phúc trong thời đại ngày nay. Hầu hết mọi người đều cho rằng, cuộc sống ở rừng sâu – nơi không phải bận tâm về tiền bạc, vật chất - chắc hẳn sẽ thanh thản hơn cuộc sống chốn hiện đại mà con người đang sống.

"Người rừng' Hồ Văn Lang đang tập làm quen với cuộc sống hiện đại. Ảnh: Trí Tín

Rất nhiều lời bình luận hay về câu chuyện đã được các phóng viên, nhà báo chia sẻ trên mạng xã hội. Nhà báo Đào Tuấn chia sẻ: “ Giữa rừng xanh núi đỏ, anh ăn uống khi đói mà không lo ngộ độc, không lo formon, không lo huỳnh quang, không lo melamine, hay Clostridium Botulinum”.

Trong khi đó, nhà báo Trần Lê Thùy bày tỏ: “Cuộc sống của hai cha con người ta đang bình yên, hoà đồng với thiên nhiên. Ăn đồ ăn sạch, hít thở không khí trong lành, quần áo nhà cửa không phải lo. Người ta biết con thú nào ác, con thú nào hiền để tránh hoặc làm bạn. Họ dành hết cả thời gian ngắm trời mây đẹp, hít khí trời trong trẻo, ăn quả cây ngọt và lành”.

Còn Facebooker Nguyễn Đình Đắc Ý lo âu: “ Trở về với cuộc sống hiện đại liệu có giúp họ hạnh phúc hơn? Sơn hào hải vị đối với họ có chắc chi ngon hơn củ sắn củ mài, quần áo vải họ mặc liệu có dễ chịu hơn quần áo lá cây?”.

Một ý kiến khác của Facebooker Tuoc Huynh cũng nhận được nhiều sự quan tâm của cộng đồng mạng: “Họ ra đi là muốn thoát khỏi cái thù hận giết chóc bất nhân của con người và cái giả dối trong xã hội trước sự tranh giành muôn kiểu chỉ vì vật chất và danh vọng, mà họ đã coi thường... Dù họ không nói, nhưng chúng ta hãy nhìn xem, nhìn vào cặp mắt họ xem rồi trả lời họ có muốn quay lại với chúng ta không? Ai là người rừng? Ai mới thật sự đáng thương?”

Một bạn đọc lại hóm hỉnh: “Người ta đang lo ngại người rừng bỏ chạy lại vào rừng xanh, trong bối cảnh đó nên tập cho người rừng tiếp cận với công nghệ thông tin, dạy cho người rừng cách xài Facebook, lúc đó hẳn ý định chạy trốn vào rừng, nơi không có sóng wifi để online Facebook… người rừng hẳn sẽ không chịu đựng quá năm bữa, nửa tháng đâu mà”.

Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có một số ý kiến đồng ý với việc đưa cha con ông Thanh về với cuộc sống hiện đại. Một bạn có nick name Lily Nguyen chia sẻ: “Người cha bệnh nặng nên mới phải dùng từ "giải cứu". Để họ ở trong rừng mãi như vậy đâu có được. Cái gì cũng có mặt đúng của nó, không nên chỉ nhìn từ một phương diện”.

Facebooker Huu Quyen Nguyen bình luận: “Thực ra có nên đưa họ về rừng lại hay không? Việc đó chưa hẳn đã đúng. Câu hỏi đặt ra là làm sao giúp họ hòa nhập được với chúng ta?”.

Trở thành 'người rừng' sau trận bom kinh hoàng

Hoảng loạn trước cái chết thảm thương của mẹ và 2 con trai khi bom Mỹ dội trúng nhà, anh bộ đội ôm đứa con hơn 1 tuổi chạy vào rừng sâu sống cách biệt suốt 40 năm.

Cha con 'người rừng' sống 40 năm trên cây

Lá thuốc giúp cha con ông Thanh vượt qua thời tiết khắc nghiệt trong rừng sâu 40 năm qua. Ảnh: Trí Tín

Vượt qua nhiều dốc cao dựng đứng, băng qua nhiều ghềnh thác suốt hơn 4 giờ, đoàn công tác của huyện miền núi Tây Trà (Quảng Ngãi) đi "giải cứu" cha con "người rừng" Hồ Văn Thanh (81 tuổi) và Hồ Văn Lang (41 tuổi, dân tộc Cor) mới tiếp cận được căn chòi lá nằm chót vót trên thân cây cổ thụ ở đỉnh núi APon.

Nơi ở của cha con ông Thanh nhìn từ xa như một tổ chim lớn trên cây chò già và được chống đỡ bởi hàng chục cây lồ ô. Cách căn chòi lá vài mét là dòng suối chảy róc rách theo máng hứng làm bằng nửa thân cây lồ ô. Đây là nguồn nước sinh hoạt của cha con ông Thanh.

Muốn lên được căn chòi lá này, dân làng phải leo lên chiếc thang làm bằng thân cây rừng được buộc bằng những sợi mây. Mái chòi được lợp bằng các loại lá chuối khô, mây rừng và lá cây sộp đan chồng lên nhau. Ngôi "nhà" rộng chừng 2m2 ám đầy khói tro. Ngoài khoảnh nhỏ làm bếp để sưởi ấm, nấu ăn, khoảng trống còn lại chỉ đủ cho cha con ông Thanh nằm.

Anh Hồ Văn Tri (con trai ông Thanh) bảo, người thân kể rằng năm 1972 cha anh đi bộ đội đóng quân gần nhà. Một hôm, nghe tiếng bom dội, ông Thanh tức tốc chạy về thì thấy căn nhà chỉ còn là đống đổ nát, mẹ và 2 con trai lớn tử vong.

"Trước mất mát quá lớn, cha hoảng loạn ôm anh Lang mới hơn một tuổi chạy vào rừng sâu lẩn trốn biệt, còn tôi vừa chào đời. Mãi đến năm 12 tuổi tôi mới theo bác ruột tìm gặp cha và anh trai sống trong căn chòi lá làm ở trên cây cao", ông Tri kể. 

Sau lần gặp ấy, mỗi năm hai lần anh Tri gùi muối, dầu hỏa và cây rựa mang vào rừng sâu dù đến giờ cha và anh trai vẫn chưa nhận ra anh là người ruột thịt. Mỗi lần vào thăm anh Tri đều ngủ ven suối, không dám ngủ trên chòi với cha và anh trai mình vì... sợ.

Chiếc quần bộ đội mà "người rừng" giữ gìn suốt 40 năm qua. Ảnh: Trí Tín

Theo anh Tri, nhiều lần dân làng vào rừng định khuyên cha và anh trở về nhà nhưng hễ thấy người lạ là họ lẩn trốn rất nhanh. Để tồn tại giữa rừng già hoang vắng, ngoài việc làm chòi lá trên cây cao tránh thú dữ, cha con ông Thanh còn biết ủ tro bếp giữ lửa hay đến những khu rẫy lân cận tìm giống lúa, bắp, mè, mía và thuốc lá mang về trồng. Vì thế, đoàn công tác đã rất bất ngờ khi đứng trước đám rẫy rộng gần một ha với đủ các loại lúa rẫy, bắp, mè, mía và cây thuốc lá... của cha con ông. Bên dưới căn chòi, những dây trầu mọc lên xanh tốt.

Ông Hồ Minh Lâm (cháu ruột ông Thanh) cho biết, nhiều lần dân làng lên núi làm rẫy đã mang quần áo, xoong nồi, rìu, rựa cho cha con ông Thanh nhưng ông lão vẫn gói lại để trong chòi, ít khi dùng đến. Hàng ngày hai cha con chỉ mặc mỗi chiếc khố bện bằng vỏ cây, tự chế ra những dụng cụ để giã gạo lúa, mì thành bột. Hay mày mò làm ra rất nhiều lê, mác, cung tên, bẫy, rìu... để săn bắt thú rừng, sống cuộc đời hoang dã. 

Theo ông Lâm, để vượt qua những mùa đông giá rét, cha con ông Thanh đã ủ lửa trong chòi và hút thuốc lá để làm ấm cơ thể. Kiểm tra căn chòi, dân làng phát hiện nhiều loại thịt thú rừng, trong đó có thịt chuột phơi khô và hàng chục ống lồ ô lớn chứa đầy lương thực dự trữ như lúa, mè và ớt khô. Cha con "người rừng" còn gói ghém cẩn thận răng và mật của nhiều loài thú dùng làm trang sức và chữa bệnh.

Ngoài ra, ông Thanh còn được cho là đã nghĩ cách nấu chín củ mì (sắn), sau đó dùng chày giã nát rồi lấy lá dong gói bánh cúng tế "thần rừng". Nhiều người bất ngờ hơn khi ông lão vẫn còn gói cẩn thận chiếc áo ấm màu đỏ của anh Lang lúc nhỏ và chiếc quần xanh của ông thời còn là bộ đội chống Mỹ.

"Không ngờ sau 40 năm sống biệt lập giữa rừng, với cuộc sống hoang dã khắc nghiệt, ông Thanh vẫn nuôi con trai sống sót từ lúc một tuổi đến giờ", ông Hồ Văn Xanh, người cùng làng thảng thốt khi lên đón họ về nhà.

Sau 40 năm xa cách, anh Tri mới được trực tiếp chăm sóc cho cha mình. Ảnh: Trí Tín.

Hay tin cha con ông Thanh được đưa về làng sau 40 năm sống trong rừng sâu, suốt từ đêm qua, hàng trăm người dân ở khắp nơi đã đến chia vui cùng gia đình. Sức khỏe ông Thanh đã suy kiệt nên các y bác sĩ ở Trung tâm Y tế Tây Trà đang tích cực cấp cứu. Còn anh Lang bập bẹ vài tiếng như muốn hỏi thăm tình hình của cha. 

Được đưa lên Trung tâm Y tế, vừa nhìn thấy cha nằm bẹp một chỗ, tay được gắn dây truyền nước biển, anh Lang ú ớ kêu to, đôi mắt đầy vẻ sợ hãi. Người đàn ông 41 tuổi ra hiệu cho mọi người mang cha về. Sau khi được người thân an ủi, anh đồng ý theo về nhà nhưng cứ ngồi lì một góc hút thuốc lá, ánh mắt u buồn.

Trao đổi với VnExpress.net, ông Hoàng Anh Ngọc, Chủ tịch UBND huyện miền núi Tây Trà cho biết, sau khi cha con ông Thanh trở về, huyện đã đến thăm hỏi hỗ trợ lương thực giúp gia đình vượt qua khó khăn trước mắt. Các cơ quan chức năng cũng được tăng cường, quản lý không để cha con ông Thanh quay lại rừng sâu.

Qua xác minh, huyện xác nhận ông Thanh từng là bộ đội chống Mỹ, nhà ông bị dội bom khoảng năm 1972 khiến mẹ và hai con trai của ông qua đời. Nhằm tạo điều kiện cho cha con ông sớm hòa nhập cộng đồng, huyện hỗ trợ xây nhà và xem xét giải quyết các chế độ chính sách thương, bệnh binh cho ông trong thời gian sớm nhất. 

Trí Tín

Cha con 'người rừng' quay quắt nhớ cuộc sống hoang dã

Sau những ngày làm quen với cuộc sống hiện đại, cha con ông Hồ Văn Thanh vẫn khát khao trở lại căn chòi lá trên cây cổ thụ, làm rẫy khai hoang chốn rừng sâu. Ông cứ lẩm bẩm "Tra xú mờ gót" (nghĩa là muốn trở về núi rừng, thăm rẫy).

Sau ba ngày từ rừng sâu trở về, cha con "người rừng" Hồ Văn Thanh (phải) và Hồ Văn Lang (trái) mới có dịp gần nhau trò chuyện. Ảnh: Trí Tín.

Tròn ba hôm trở về làng sau 40 năm sống biệt lập ở núi sâu, cha con "người rừng" Hồ Văn Thanh và Hồ Văn Lang vẫn buồn bã, đêm gần như thức trắng. Kiệt sức nằm cấp cứu ở Bệnh viện huyện Tây Trà (Quảng Ngãi) nhưng mỗi khi mở mắt tỉnh dậy ông lại vùng vẫy muốn mọi người đưa về rừng.

Anh Hồ Văn Tri, chăm sóc cha ở bệnh viện kể, miệng ông Thanh cứ lẩm bẩm ngôn ngữ đồng bào Cor "Tra xú mờ gót" (nghĩa là muốn trở về núi rừng, thăm rẫy). "Hai hôm đầu ông chỉ uống sữa không chịu ăn, đến ngày thứ ba thì đòi ăn cháo nấu bằng gạo đỏ (lúa rẫy). Những đêm qua vợ chồng tôi thay phiên nhau thức trông ở bệnh viện, sợ ông bỏ trốn vào rừng lần nữa khó mà tìm lại được", anh Tri nói. 

Theo anh Tri, mỗi lần tỉnh dậy, ông Thanh hết nhìn ra cửa sổ rồi tìm kiếm dưới gầm giường, gặng hỏi mới biết cha đang lo cho anh Lang. Có đêm, khi đi tắt điện phòng cấp cứu cho các bệnh nhân dễ ngủ, các y, bác sĩ phát hoảng khi thấy ông Thanh bật dậy chui xuống gầm giường lẩn trốn, miệng gầm gừ như tiếng rên của loài thú. Các bác sĩ bật điện, thuyết phục mãi ông Thanh mới chịu lên giường. 

Bếp lửa là nơi kết nối tình cảm "người rừng" Hồ Văn Lang với người thân ở buôn làng. Ảnh: Trí Tín.

Trong khi đó, "người rừng" Hồ Văn Lang ở nhà người anh con bác ruột Hồ Minh Lâm ở xã Trà Phong cũng quay quắt nhớ cuộc sống hoang dã hệt như cha mình. Sáng 9/8, những người thân gia đình ông Lâm tá hỏa khi phát hiện anh Lang bỏ đi.

"Lang ôm ống lồ ô đựng lá thuốc và lọ vôi ăn trầu chạy ra trước ngõ tìm đường trở lại rừng. May mà mấy đứa nhỏ quanh làng phát hiện gọi chúng tôi đến đưa Lang về", ông Lâm thuật lại.

Trở về nhà, anh Lang ngẩn ngơ không hiểu vì sao nhiều người lại đưa mình và cha rời khỏi rừng sâu. Ông Lâm giải thích, do ông già Hồ Văn Thanh bị bệnh nặng nên phải đưa về cứu chữa, vật dụng của cha con anh vì thế cũng đem theo về.

Đăm đăm nhìn vào những vật dụng sinh hoạt, sản xuất, anh Lang lí nhí nói từng câu ngắt quãng bằng tiếng đồng bào Cor rằng, còn thiếu hai con dao lớn và nhiều ống lồ ô đựng ớt, thuốc lá ở rừng. Anh Lang lo sợ rẫy lúa, bắp bị thú rừng vào phá, những ống lồ ô đựng ớt, thuốc lá bị hư hỏng nên muốn về lại căn chòi lá ở núi sâu.

Bùi nhùi cạo từ vỏ cây đủng đỉnh được cha con ông Thanh gói bằng lá dong dùng để mồi lửa xẹt ra từ hai viên đá chạm mạnh vào nhau. Họ dùng lửa nấu ăn, sưởi ấm suốt 40 năm qua. Ảnh: Trí Tín.

Những ngày qua, rất đông dân làng kéo đến thăm hỏi cha con "người rừng". Một số người hỏi anh Lang bằng tiếng Cor "Xun manh lé" (Thích ở đâu), anh đáp gọn lỏn "Manh gốc" (Thích ở rừng). Rồi anh Lang đến góc nhà cầm chiếc rìu làm bằng cây rừng cong queo do mình tự chế lên săm soi và lặng lẽ cười. Thấy lạ, một số người hỏi thì anh cho biết, lưỡi rìu làm từ những mảnh bom nhặt trong rừng. 

Nhìn thấy những khúc cây ngoài sân, "người rừng" liền cầm chiếc rìu lao đến bổ từng nhát chắc nịch xuống thân gỗ. Chưa đầy 5 phút, khúc cây lớn rã ra thành nhiều thanh củi nằm vương vãi trên khoảng sân trước nhà. Vừa bổ củi xong thì cơn giông bất chợt ập đến, Lang cởi quần áo đứng ngoài sân tắm mưa như chốn không người.

Lần đầu tiên sau 40 năm sống hoang dã, anh được người thân tắm gội và cho đi dép. Trở về cuộc sống đời thường, "người rừng" 41 tuổi đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trước môi trường sống hiện đại. Lang chỉ biết quanh quẩn bên bếp lửa hay ngồi lặng lẽ nơi góc nhà ăn trầu. Thỉnh thoảng anh lấy lá thuốc trong ống lồ ô ra rồi dùng bùi nhùi (cạo từ vỏ cây đủng đỉnh trong rừng) mồi lửa xẹt ra từ 2 viên sỏi đánh vào nhau châm thuốc, nhả khói trầm tư.

Không chỉ cuộc sống cha con "người rừng" bị đảo lộn mà những ngày qua hai gia đình ông Hồ Minh Lâm (con của người anh ruột ông Thanh) và Hồ Văn Tri (con ruột ông Thanh) cũng phải tạm gác việc lên nương rẫy để gần gũi người thân sau 40 năm xa cách.

"Dù hiện tại cha và anh vẫn chưa nhận ra người thân thế nhưng gia đình được đoàn tụ sau bao nhiêu năm còn gì vui sướng hơn. Mong sao cha và anh sớm quen với cuộc sống ở buôn làng đừng chạy trốn vào rừng sâu thì niềm vui những ngày tới của gia đình tôi mới thật sự trọn vẹn", anh Tri tâm sự.

Trí Tín

Cha con 'người rừng' sống 40 năm trên cây

Sau 40 năm bỏ làng vào sống giữa rừng sâu, sáng 7/8, hai cha con ông Hồ Văn Thanh và Hồ Văn Lang đã được chính quyền địa phương cùng dân làng "giải cứu" về làng. 

Hai cha con "người rừng" Hồ Văn Thanh và Hồ Văn Lang ở thôn Trà Kem, xã Trà Xinh, huyện miền núi Tây Trà (Quảng Ngãi) suốt 40 năm qua đã sống trên căn chòi như tổ chim, treo chót vót trên một thân cổ thụ giữa rừng sâu được chống đỡ bởi hàng chục cây lồ ô già.

40 năm trước, khi ông Lang tròn 1 tuổi, người cha Hồ Văn Thanh đã mang con vào rừng sống hoang dã. Từ đó đến nay họ chỉ mặc mỗi chiếc khố bện bằng vỏ cây.

Vào mùa lạnh, họ choàng thêm chiếc áo được bện bằng vỏ cây. Vật dụng dùng nấu ăn giữa rừng sâu suốt 40 năm qua được lượm lặt về.

Gùi và những ống lồ ô chứa lúa, mè của hai cha con "người rừng"

Rìu và dao tự chế của hai cha con.

Sau hơn 4 tiếng vượt núi, băng rừng, lực lượng dân quân xã Trà Xinh, huyện miền núi Tây Trà cùng dân làng đã tiếp cận nơi ở, "giải cứu" hai cha con đưa về làng.

Ông Hồ Văn Thanh (81 tuổi) bị ốm nặng nên dân làng phải khiêng võng đưa từ rừng sâu về nhà chữa bệnh.

Do lo sợ ông Lang hoảng sợ, bỏ trốn vào rừng, lực lượng công an xã luôn phải giữ vai để dẫn đi.

Trong đoàn đi giải cứu hôm nay, Chính quyền xã Trà Xinh đã bố trí y sĩ đi theo để chăm sóc hai cha con "người rừng"

Trí Tín